Τρομάζω και μόνο στην ιδέα ότι θα μπορούσα να γυρίσω το χρόνο πίσω και να ζούσα ό,τι έζησα στα 20 και τα 30. Να σημειώσω βέβαια, ότι σε αυτό το όραμα δεν παίρνω υπ’ όψιν το ιδεατό σενάριο που είναι να γύριζα μεν, σε προηγούμενη δεκαετία, γνωρίζοντας όσα ξέρω στα 40+.
Όσα έχουμε κατακτήσει, είναι αποτέλεσμα των λαθών μας και όσων διδαχθήκαμε από κάθε εμπειρία -αν φυσικά, μπήκαμε στον κόπο να διδαχθούμε.
Θέλω να πω ότι δεν πρόκειται για θεία φώτιση ή κληρονομικό χάρισμα, αλλά για προσωπικό κόπο και πόνο.
Άρα πώς θα μπορούσα να γυρίσω πίσω το χρόνο, αφήνοντας απ’ έξω αυτά που έζησα;
Θα ήταν δώρον άδωρον.
Τελικά, ξέρεις τι αποδεικνύεται;
Αυτό που μου συνηθίζουμε να ακούμε από τους γονείς μας, όταν είμαστε μικροί -και δεν του δίνουμε την παραμικρή σημασία: κάθε πράγμα έχει τον καιρό του.
Κάποια πράγματα εν τω μεταξύ, μπορούμε να τα κάνουμε πολύ καλύτερα όταν μεγαλώνουμε.
Αρκετά πια με τις φθορές που προκαλεί το γήρας στο μυαλό και το σώμα. Γκώσαμε.
Ήλθε η ώρα να δούμε σε τι μπορούμε να κάνουμε πάταγο μετά τα 40, σύμφωνα με τον Daniel Levitin, καθηγητή νευροεπιστήμης στο McGill University και συγγραφέα του βιβλίου The Changing Mind.
Όπως εξήγησε στη Guardian «σε αντίθεση με τον δημοφιλή μύθο, δεν σταματάμε ποτέ να μαθαίνουμε ή να αναπτύσσουμε νέες εγκεφαλικές συνδέσεις.
Οι ηλικιωμένοι μπορεί να έχουν μειωμένη γνωστική ικανότητα και να μην είναι σε θέση να ανακτήσουν αναμνήσεις ή να ανταποκριθούν τόσο γρήγορα όσο οι νεότεροι ενήλικες, αλλά μπορεί να είναι ανώτεροι σε μια σειρά δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων. Ιδιαίτερα εκείνων που περιλαμβάνουν εμπειρία και συσσωρευμένη γνώση».
Πρόσθεσε πως η εμπειρία, η αποφασιστικότητα και η εστίαση μπορούν να αντισταθμίσουν την έλλειψη ταχύτητας και την απώλεια μυών σε ορισμένες σωματικές δραστηριότητες. Έδωσε και παραδείγματα, για να αποδείξει ότι δεν είναι μόνο λόγια.
Είστε έτοιμοι;
ΣE TI MΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΘΡΑΥΣΗ ΣΤΑ 40
Σκάκι: 40
Μελέτη 125 χρόνων που ανέλυσε περισσότερες από 1,6 εκατ. κινήσεις σε 24.000 παιχνίδια, βρήκε ότι οι παίκτες έκαναν τις καλύτερες δυνατές κινήσεις, περίπου στα 40.
Η απόδοση άρχισε να μειώνεται από τα περίπου 45, αλλά όχι σε στατιστικά σημαντικό βαθμό. Το σκάκι εμπεριέχει αντίληψη, μνήμη, επίλυση προβλημάτων, μαζί με συσσώρευση εμπειρίας και το προϊόν εκτεταμένης προπόνησης. Όλα αυτά προσφέρουν διαρκές πλεονέκτημα στους παίκτες μεγαλύτερης ηλικίας.
Υπερμαραθώνιοι: 40-49
Ως υπερμαραθώνιος προσδιορίζεται ο όποιος αγώνας είναι μεγαλύτερος του τυπικού μαραθωνίου, συχνά των 50 και των 100 χιλιομέτρων. Περιλαμβάνει πολυήμερους αγώνες πολλών εκατοντάδων χιλιομέτρων. Μελέτη του 2020 σε δείγμα ανθρώπων που είχαν τερματίσει σε υπερμαραθώνιους 100 χιλιομέτρων βρήκε πως οι γυναίκες έφτασαν στο πικ τους, μεταξύ των 40 και των 44 ετών και οι άνδρες μεταξύ των 45 και των 49 ετών.
Μελέτες επιβεβαιώνουν συνέχεια ότι οι υπερδρομείς φτάνουν στην καλύτερη τους φάση πολύ αργότερα από άλλους αθλητές. Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι όσο μεγαλύτερος είναι ο αγώνας, σε διάρκεια ή απόσταση, σε τόσο μεγαλύτερη ηλικία φαίνεται να έρχεται η κορυφαία απόδοση. Κάτι που επίσης έχει να κάνει με την εμπειρία και τη νοοτροπία.
Ενώ οι νεότεροι τείνουν να έχουν μάτια μόνο για τη διάκριση (μια θέση στο βάθρο ή έναν καλύτερο χρόνο), οι μεγαλύτεροι εστιάζουν στο τι πρέπει να κάνουν για να τερματίσουν. Έτσι φτάνουν στον αγώνα, γνωρίζοντας πολύ καλά πόσες ημέρες χρειάζονται. Και κάνουν συντήρηση δυνάμεων, ώστε να υλοποιήσουν το στόχο.
‘Διάβασμα’ της διάθεσης ενός ανθρώπου από τα μάτια του: δεκαετία 40 και μετά
Yπάρχει ένα τεστ που λέγεται «mind in eyes». Οι συμμετέχοντες βλέπουν φωτογραφίες με μάτια αγνώστων και πρέπει να μαντέψουν τη διάθεσή τους. Ενίοτε χρησιμοποιείται ως τεστ συναισθηματικής νοημοσύνης.
Οι άνθρωποι που είναι 40something συνήθως είναι αυτοί που ‘πιάνουν’ τα καλύτερα σκορ.
Ο Δρ Joshua Hartshorne, καθηγητής ψυχολογίας στο Boston College, ανέλυσε τα δεδομένα ως μέρος μιας ευρύτερης μελέτης για το πότε κορυφώνονται οι διάφορες γνωστικές ικανότητες. Σημείωσε ότι «αυτό που ήταν ενδιαφέρον είναι ότι οι άνθρωποι φαίνεται να φτάνουν στο πικ στα 40 και μετά δεν παρατηρείται παρακμή».
ΣE TI MΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΘΡΑΥΣΗ ΣΤΑ 50
Ντρεσάζ: 50+
Το ντρεσάζ είναι αγώνες επίδειξης αλόγων. Αρκετοί Ολυμπιονίκες είναι στη δεκαετία των 50 και των 60. Η προπόνηση είναι τόσο σκληρή που γίνεται διαδικασία με στάδια, τα οποία οι ενδιαφερόμενοι τακτοποιούν ένα προς ένα.
Η ηλικία φέρνει ψυχική ανθεκτικότητα και προοπτική και μας κάνει καλύτερους στην εκλογίκευση. Οι μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι κατανοούν πως δεν έχουν τη φυσική ικανότητα να κατακτήσουν το οτιδήποτε χωρίς προσπάθεια. Οπότε επενδύουν πολύ στη δουλειά, όπως αντλούν ικανοποίηση από κάθε εξέλιξη που παρουσιάζουν.
Αυτοεκτίμηση: 50-70
Η υγιής αυτοεκτίμηση είναι βασικό συστατικό της καλής ψυχικής υγείας. Μακροπρόθεσμη ανάλυση δεδομένων έδειξε ότι ανεβαίνει από την εφηβεία και μετά και κορυφώνεται κάπου μεταξύ 50 και 70 ετών.
Έρευνα του 2020 από την Ιαπωνία διαπίστωσε ότι η αυτοεκτίμηση συνεχίζει να αυξάνεται από την εφηβεία μέχρι τα βαθιά γεράματα, χωρίς να σημειώνεται πτώση που είχαν εντοπίσει προηγούμενες μελέτες.
Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι οι άνθρωποι στην Ιαπωνία έχουν «πιο ταπεινή και ισορροπημένη στάση απέναντι στον εαυτό τους, όχι μόνο σε μεγάλη ηλικία», καθιστώντας τα πικ και τις απότομες πτώσεις λιγότερο πιθανές.
Αριθμητική: 50
Στην έρευνα για τα γνωστικά μας πικ μελετήθηκαν ιστορικά δεδομένα τεστ IQ σε περισσότερους από 2.000 Αμερικανούς. Τα αποτελέσματα ήταν αναμενόμενα.
Ιστορικά είναι γνωστή η θεωρία για την ύπαρξη δυο πτυχών της νοημοσύνης: του πόσο γρήγορα μπορείς να σκεφτείς και του πόσα ξέρεις ήδη.
Η βασική υπόθεση είναι ότι οι νέοι σκέφτονται γρήγορα και έτσι αποδίδουν καλύτερα σε τεστ που απαιτούν ταχύτητα και πως οι ηλικιωμένοι τα καταφέρνουν καλύτερα σε τεστ γνώσεων. Η μελέτη αποκάλυψε ότι είμαστε κάπως πιο πολύπλοκοι, ως όντα.
Κάποια πράγματα έφτασαν στο πικ αργότερα από το αναμενόμενο. Ένα ήταν η αριθμητική ικανότητα. Φάνηκε πως τα άτομα οι άνθρωποι λύνουν καλύτερα αριθμητικά προβλήματα γύρω στην ηλικία των 50 ετών.
ΣE TI MΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΘΡΑΥΣΗ ΣΤΑ 60
Κατάκτηση ενός Νόμπελ: 61 και 63
Εκτός των νικητών των βραβείων φυσικής, που τείνουν να είναι νεότεροι, αυτοί που κατακτούν ένα Νόμπελ είναι συχνά μεταξύ των 50 και των 60 χρόνων. Ο μέσος όρος ηλικίας των νικητών είναι τώρα τα 44, με τις νίκες της 17χρονης Μαλάλα Γιουσαφζάι και του 25χρονου Λόρενς Μπραγκ (διακρίθηκαν το 1915) να έχουν ‘αλλοιώσει’ τα στατιστικά.
Οι ηλικίες στις οποίες οι περισσότεροι νικητές έχουν λάβει την απόλυτη αναγνώριση είναι τα 61 και τα 63 (έχουν από 33). Η μέση ηλικία των νικητών Νόμπελ λογοτεχνίας είναι τα 65.
Επίλυση διαμαχών: 65
Το 2010, οι ερευνητές προσπάθησαν να δοκιμάσουν τη «σοφία των χρόνων», ζητώντας από τους συμμετέχοντες να μελετήσουν τις κοινωνικές συγκρούσεις, σε επίπεδο κοινότητας και διαπροσωπικό. ¨οσα προτάθηκαν αξιολογήθηκαν από ειδικούς.
Οι μεγαλύτεροι συμμετέχοντες έδειξαν περισσότερη σοφία από τους νεότερους και τους μεσήλικες ενήλικες.
Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων που βρήκαν μια θέση στο κορυφαίο 20% των επιδόσεων ήταν 64.9 ετών.
Πράγμα λογικό, καθώς όντως η σοφία αυξάνεται με την ηλικία, αφού πρόκειται για το συσσωρευμένο σύνολο πραγμάτων που έχουμε δει και βιώσει, την ικανότητά μας να ανιχνεύουμε μοτίβα σε αυτές τις εμπειρίες και την ικανότητα να προβλέψουμε τα μελλοντικά αποτελέσματα με βάση αυτά.
Όσο περισσότερα έχετε βιώσει, τόσο περισσότερη σοφία έχετε να χρησιμοποιήσετε για το καλό σας.
Σεξουαλική ικανοποίηση/σοφία: 60s
Οι μελέτες για τη σεξουαλική ικανοποίηση, ανάλογα με την ηλικία ‘δίνουν’ διαφορετικά ευρήματα, ανάλογα με το εύρος των χρόνων που γίνονται και τις περιοχές. Μελέτη σε περισσότερους από 6.000 ανθρώπους στις ΗΠΑ ηλικίας 20 έως 93 ετών διαπίστωσε ότι η σεξουαλική ποιότητα ζωής παραμένει σταθερή όσο μεγαλώνουμε.
Οι συγγραφείς προτείνουν ότι η γήρανση «μπορεί να σχετίζεται με την απόκτηση δεξιοτήτων και στρατηγικών που μπορούν να αποτρέψουν τις μειώσεις που σχετίζονται με την ηλικία στην σεξουαλική ποιότητα ζωής, ιδιαίτερα στο πλαίσιο μιας θετικής σχέσης». Ονόμασαν αυτό το σύνολο δεξιοτήτων «σεξουαλική σοφία».
Λεξιλόγιο: 65
Στο πλαίσιο της μελέτης για τις γνωστικές ‘κορυφές’ συγκεντρώθηκαν δεδομένα από 10.000 άτομα που δοκίμασαν τεστ σε ιστοσελίδα με παζλ. Οι βαθμολογίες στο λεξιλόγιο κορυφώθηκαν στο 65 έτη. Πράγμα που έχει λογική εξήγηση.
Όπως λένε οι ειδικοί, υπάρχουν πράγματα που απαιτούν πραγματικά πολύ χρόνο. Όπως και υπάρχουν πάρα πολλές λέξεις για να μάθουμε. Δεν υπάρχει τρόπος να παρακάμψουμε το γεγονός ότι χρειάζονται δεκαετίες για να συναντήσουμε ορισμένες λέξεις. Και δεν έχει την παραμικρή σημασία πόσο γρήγορα σκεφτόμαστε.
Το γεγονός ότι η κορύφωση στο λεξιλόγιο γίνεται όλο και πιο αργά, μπορεί να αφορά τη μεταβαλλόμενη φύση της εργασίας και τον τρόπο με τον οποίο η κοινωνία εξαρτάται όλο και περισσότερο από το κείμενο. Βλέπεις, τις λέξεις τις μαθαίνεις όταν τις διαβάζεις. Όχι όταν τις ακούς.
Να είσαι ευγενικός: πάνω από 60
Έρευνα δείχνει ότι οι ηλικιωμένοι είναι πιο σταθεροί συναισθηματικά και λιγότερο παρορμητικοί. Μπορούν πιο εύκολα να διατηρήσουν θετικές σχέσεις, ενώ η ποιότητα του να είμαστε ευχάριστοι αυξάνεται σημαντικά με την ηλικία.
Στον εγκέφαλο συμβαίνουν δομικές και νευροχημικές αλλαγές. Η αμυγδαλή (το κέντρο φόβου) συρρικνώνεται με την ηλικία, με αποτέλεσμα οι ηλικιωμένοι να γίνονται πιο έμπιστοι, συμπονετικοί και να ‘χουν μεγαλύτερη ενσυναίσθηση.
Οι άντρες παράγουν λιγότερη τεστοστερόνη, γεγονός που τους κάνει λιγότερο επιθετικούς και λιγότερο αδιάφορους. Επίσης, μφανίζεται μια προκατάληψη θετικότητας στην ανάκληση μνήμης (οι ηλικιωμένοι τείνουν να ανακαλούν περισσότερες θετικές αναμνήσεις και λιγότερες αρνητικές). Επιπροσθέτως, γίνονται πιο ανεκτικοί και αποδεκτοί.
Σκέφτονται πως πέρασαν καλά, έφτασαν εκεί όπου έφτασαν, οπότε είναι ευγνώμονες. Προφανώς βέβαια, και δεν γίνονται όλοι πιο καλοί άνθρωποι, όταν ξεπερνούν τα 60. Μην τα ξαναλέμε: η αποκτήνωση μας είναι επιλογή μας.
ΣE TI MΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΘΡΑΥΣΗ ΣΤΑ 70
Αυτοπεποίθηση σώματος: 74 για γυναίκες (80 για άνδρες)
Σε δημοσκόπηση του 2014 που έγινε σε δείγμα 80.000 Αμερικανών, η ικανοποίηση με την εικόνα του σώματος κορυφώθηκε για τις γυναίκες στα 74. Για τους άνδρες, ήρθε ακόμη αργότερα: περίπου στα 80. Ανασκόπηση της βιβλιογραφίας που έγινε το 2015 βρήκε επίσης πως «η σημασία που δίνεται στην εικόνα του σώματος καθώς σχετίζεται με τη φυσική εμφάνιση είναι χαμηλότερη» στους δυτικούς ηλικιωμένους από τους νεότερους ομολόγους τους.
ΣE TI MΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΘΡΑΥΣΗ ΣΤΑ 80
Ευτυχία: 82
Τηλεφωνική έρευνα που έγινε στις ΗΠΑ για την ευημερία, ενημέρωσε πως όταν ζητείται από τους ηλικιωμένους να προσδιορίσουν με ακρίβεια την πιο ευτυχισμένη στιγμή της ζωής τους, η πιο κοινή απάντηση δεν είναι κάτι που συνέβη στην παιδική ηλικία, στην εφηβεία ή στην πρώιμη ενήλικη ζωή. Είναι στα 82 τους έτη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου